Ein Freund von mir (2006) (9 στα 10)

Τι είναι αυτό που μας κάνει "φίλους";

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ο πλέον πολυδιαβασμένος ευρωπαίος συγγραφέας του 20ου αιώνα, ο Γερμανός Hermann Hesse, στο κλασσικό αριστούργημά του, το Λύκο της Στέπας, περιγράφει μοναδικά την αέναη πάλη του ανθρώπου ανάμεσα στην αστική του ταυτότητα -την αναπόφευκτα γεμάτη κοινωνικές συμβάσεις, και τη μοναχική πορεία ενός λύκου που γυμνός, άγριος και ανεξάρτητος τρέχει χωρίς σκοπό σε ατελείωτα τοπία στέπας.

Ο Γερμανός συμπατριώτης του, Sebastian Schipper, σκηνοθέτης της ταινίας, βουτάει στο πνεύμα αυτής της δισυπόστατης ταυτότητας, της ιδιαίτερα έντονης και στο σύγχρονο άντρα. Τον άντρα που (νομίζει ή όντως) έχει χάσει το δρόμο του, που καταφεύγει σε αρχέτυπες αξίες για να πορευτεί και παλεύει ανάμεσα στις συμπληγάδες της συντροφικότητας και της ανεξάρτητης ζωής. Στον άνδρα που ταλανίζει το δίλημμα της πολυπλοκότητας και της προσπάθειας κατανόησης του σύγχρονου κόσμου από τη μια και της ανάδειξης των ενστίκτων της φύσης του από την άλλη.

Δύο "λύκοι της στέπας" ουρλιάζουν από αρχέτυπη ηδονή τρέχοντας στα όρια

ΥΠΟΘΕΣΗ
Ο Καρλ (Daniel Brühl) έχει μόλις βραβευτεί για ένα project και η καριέρα του δείχνει να απογειώνεται παρά το νεαρό της ηλικίας του. Η δυσλειτουργική του όμως συμπεριφορά στο χώρο της εργασίας του σε συνδυασμό με την πολύ δύσκολο να κρύψει πλέον κατάθλιψή του ρίχνουν βαριά σκιά στη ζωή του. Αποδέχεται την πρόκληση του προϊστάμενού του να αφήσει το λουσάτο γραφείο του στην ασφαλιστική εταιρία που εργάζεται και να αναλάβει μια δουλειά όπου θα πληρώνεται με τον κατώτατο μισθό. Πράγματι, βρίσκει δουλειά σε ένα συνεργείο πολυτελών αυτοκινήτων προς ενοικίαση, εκεί γνωρίζει τον Χανς (Jürgen Vogel) και έτσι αρχίζουν όλα!

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Οι Έλληνες κριτικοί κινηματογράφου ως επί το πλείστον δεν αξιολόγησαν την ταινία ως κάτι το ιδιαίτερο. Ίσως από κεκτημένη ταχύτητα διέλαθε της προσοχής τους, ίσως επειδή κάποιοι δεν την είδαν καν. Νομίζω όμως ότι η ταινία έχει πολλά πλεονεκτήματα που με κάνουν να τη συμπεριλάβω στις μεγάλες ταινίες της κινηματογραφικής σεζόν που μόλις ξεκίνησε. Αρχίζω να απαρριθμώ:

• Η αφαιρετική αφήγηση με τις σκηνοθετικές "τελείες" όπου χρειάζεται.
  
• Η σφιχτή δομή στην ιστορία με αρχή, μέση και τέλος.
• Η εξαίρετική indie rock με τζαζ πινελιές μουσική (κρίμα το σάουντρακ δε θα κυκλοφορήσει ποτέ στην Ελλάδα, αλλά εδώ μπορείτε να πάρετε μια γεύση από τις ατμοσφαιρικές κιθάρες των βρετανών Gravenhurst) που ντύνει υπέροχα τις βόλτες με αμάξι των δύο πρωταγωνιστών στο αστικό γερμανικό τοπίο (κάποια νυχτερινά πλάνα είναι υπέροχα).
  
• Οι θαυμάσιες ερμηνείες του πρωταγωνιστικού διδύμου: Ο Daniel Brühl, ο απόλυτος σταρ της γενιάς των 30άρηδων για τη Γερμανία, εδώ συναντά ίσως τον πιο ταλαντούχο Γερμανό ηθοποιό, τον Jürgen Vogel (όσοι έχετε δει την Ελεύθερη Βούληση δε θα ξεχάσετε ποτέ την ερμηνεία του στον πρωταγωνιστικό ρόλο) και η χημεία τους όσο κι αν φαίνεται δύσκολη (σεναριακό ηθελημένο φυσικά) εντούτοις είναι εκπληκτική και κάνει την ταινία τόσο μα τόσο ξεχωριστή.
• αλλά πάνω από όλα μια ιστορία απλή και πολύπλοκη μαζί όπως η ζωή πολύ όμορφα κινηματογραφικά δοσμένη.

ΑΝΑΛΥΣΗ
Η ταινία έχει πολλές αναγνώσεις. Η light προσέγγισή της τη θέλει ως ένα απλό, σε στιγμές ιδιαίτερα αστείο, buddy movie, όπου δυο ετερόκλητα αντράκια σπάζουν πλάκα σα μικρά παιδιά, οδηγούν την αδρεναλίνη τους στα ύψη ουρλιάζοντας από άγρια ηδονή στο τιμόνι και στα τέρμα γκάζια των ακριβών αυτοκινήτων που δαμάζουν.

Η πιο προσεκτική και ενδοσκοπική προσέγγισή της ταινίας όμως μπορεί να φέρει στην επιφάνεια μερικά δύσκολα αλλά χρήσιμα ερωτήματα:

• Γιατί δεν είμαστε συχνά ικανοποιημένοι από τις γνώσεις που έχουμε συσσωρεύσει, από τις δουλειές που κάνουμε και πολλοί άλλοι θα ήθελαν να είναι στη θέση μας, από την πολύπλοκη πραγματικότητα της ζωής που σε κρίσιμα πόστα είμαστε τυχεροί να έχουμε κληθεί να διαχειριστούμε;
• Γιατί σε στιγμές ψάχνουμε να δραπετεύσουμε από την πραγματικότητα να ξαναγίνουμε πάλι παιδιά όταν κάναμε βλακείες με παιδιά της γειτονιάς που δε βλέπαμε ή δε μας ένοιαζε το πόσο διαφορετικοί είμαστε;
• Είναι αντίδοτο άραγε στην κατάθλιψη η απλοϊκή θεώρηση της ζωής; (πχ. ο άκρατος καταναλωτισμός για τους αμερικάνους). Κι αν έτσι φαίνεται, γιατί τέτοιες φιλίες που στηρίζονται σε αυτές τις βάσεις πάντα μα πάντα έχουν ημερομηνία λήξης;
• Τι μας κάνει, αλήθεια, πραγματικά φίλο με τον δίπλα μας; Οι ανάγκες της δεδομένης στιγμής επιτυγχάνουν την επικοινωνία (η επικοινωνία ως sine qua non για τη φιλική σχέση) για δεδομένο όμως χρονικό διάστημα ή είναι κάτι άλλο όπως η προβολή του δικού μας κόσμου στον άλλο;
  
• Τι ακριβώς κάνει τους άνδρες να ερωτευτούν γυναίκες; Είναι μόνο η σεξουαλική έλξη (όπως συχνά υποστηρίζω), αυτό το αόρατο ταγκό χημικών αντιδράσεων ή μήπως είναι κάτι ακόμα πιο περίπλοκο;

προσέξτε τη χρωματική παλέτα του συγκεκριμένου πλάνου

ΥΓ. Δε μου αρέσουν τα κλισέ, αλλά φρονώ πως αν η ταινία ήταν γαλλική, τότε η ιστορία θα αναπτυσσόταν γύρω από τα θελκτικά αδιέξοδα του τρίο, αν ήταν ελληνική θα είχε πολλές βρισιές, ολίγον gay sex και λιγάκι ξύλο, αν ήταν ισπανική, θα τα έχανα στο μέτρημα των ερωτικών σκηνών. Ευτυχώς που η ταινία ήταν γερμανική και απήλαυσα ένα άρτιο ψυχογράφημα ηρώων και άφθονη τροφή για σκέψη.