Η αληθινή ιστορία του Solomon Northup, ο οποίος παρότι γεννήθηκε ελεύθερος πολίτης, αιχμαλωτίστηκε το 1841, πωλήθηκε σε παζάρι σκλάβων και πέρασε 12 χρόνια ως σκλάβος στις νότιες πολιτείες των ΗΠΑ αφήνοντας πίσω του γυναίκα και παιδιά.
Αξιολόγηση
Το 12 Χρόνια Σκλάβος είναι η κλασσική περίπτωση υπερτιμημένης ταινίας, που παρότι τα μηνύματα που έχει να μεταδώσει είναι χιλιοειπωμένα, εντούτοις μάγεψε κριτικούς κερδίζοντας μάλιστα και μπόλικες υποψηφιότητες για βραβεία όσκαρ. Νομίζω όμως ότι πολλοί από αυτούς που τώρα εκθειάζουν την ταινία σύντομα θα την έχουν ξεχάσει! Παρότι πολλές ερμηνείες στην ταινία είναι αξιομνημόνευτες, το δράμα του κεντρικού ήρωα συγκινητικό, η ανάλυση χαρακτήρων ικανοποιητική, εντούτοις η σκηνοθεσία του Steve McQueen εδώ μοιάζει διεκπεραιωτική, ενώ η ταινία δείχνει να μην έχει πολλά πράγματα να πει εκτός από όσα μας έχουν πει ήδη πολλές άλλες προγενέστερες ταινίες της ίδιας θεματολογίας. Χειρότερα, μετά το πρώτο εικοσάλεπτο, αφού δηλαδή ο κεντρικός ήρωας αιχμαλωτίζεται και πωλείται ως σκλάβος, η ταινία κινείται με αργούς ρυθμούς, σε σημεία κάνει «κοιλιά» με αποτέλεσμα οι θεατές να κουράζονται και να χάνουν το ενδιαφέρον τους.
Και τι μένει να θυμάσαι από την ταινία, αναρωτιέμαι. Νομίζω ότι αυτό που μένει εντέλει στους θεατές είναι η βία και η ωμότητά της. Η ταινία σερβίρει με το τσουβάλι βία, προσπαθώντας προφανώς να είναι σύμφωνη με την γενικότερη τάση της εποχής για explicit βία και επιδιώκοντας να δημιουργήσει στους θεατές αποστροφή για το θεσμό της δουλείας (λες και χωρίς τη βία υπήρχε περίπτωση να δει κάποιος με συμπάθεια αυτό το θεσμό!). Επί δύο ώρες βλέπουμε κάθε είδους διακρίσεις και βασανιστήρια εναντίον των μαύρων από σαδιστές, διεστραμμένους λευκούς που δεν έχουν ίχνος ανθρωπιάς. Έτσι τελικά η μόνη (σχετικά) καινούργια προσέγγιση του θέματος εξαντλείται στη ρεαλιστική απεικόνιση της βίας, στις χαρακιές στις πλάτες των σκλάβων από τα απανωτά μαστιγώματα και στο αίμα.
Έχω όμως και την εξής ένσταση: αν και η ταινία υποτίθεται "μιλά" εναντίον των διακρίσεων στους μαύρους, εντούτοις στηρίζει όλη την προσπάθειά της να κερδίσει τους θεατές στο δράμα του κεντρικού ήρωα ο οποίος παρότι ελεύθερος πολίτης κατέληξε αιχμάλωτος και σκλάβος. Ο σκηνοθέτης (και οι θεατές) θεωρούν ότι αυτό είναι κατάφωρα άδικο και απάνθρωπο. Όμως, αναρωτιέμαι, ο ίδιος ο θεσμός της δουλείας των μαύρων δεν είναι άδικος και απάνθρωπος; Γιατί πρέπει δηλαδή να θεωρείται λιγότερο φριχτό κι απάνθρωπο ένας άνθρωπος που γεννήθηκε υπό καθεστώς σκλαβιάς να υπομένει τα ίδια δεινά με έναν ελεύθερο πολίτη; Αυτό δεν είναι εμμέσως ρατσιστικό; Είναι σαν η ταινία να υπαινίσσεται ότι ανάλογα με το που γεννήθηκε κάποιος και το κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο της ανατροφής του, αξίζει αντίστοιχη μεταχείριση. Αν αυτό ήθελε να πει η ταινία, τότε δεν θα μπορούσα να ενοχληθώ περισσότερο.
Τέλος αναφορικά με τις 9 (!) υποψηφιότητες για βραβεία Όσκαρ που συγκέντρωσε η ταινία συμφωνώ ότι η Lupita Nyong'o δικαίως προτείνεται για όσκαρ β' γυναικείου για την ερμηνεία της στον αβανταδόρικο ρόλο της χιλιοβασανισμένης σκλάβας που παρενοχλείται σεξουαλικά από το αφεντικό της ενώ ο Michael Fassbender είναι εξαιρετικός και σε αυτό το ρόλο του διεστραμμένου-σκληρού αφεντικού! Από εκεί και πέρα όμως όλες οι υπόλοιπες υποψηφιότητες για βραβεία Όσκαρ είναι αδικαιολόγητες και ελπίζω να μην τύχουν βράβευσης! Ξέρω ότι αυτή η κριτική είναι αιρετική και στέκεται απέναντι σε εκατοντάδες άλλες διθυραμβικές κριτικές για την ταινία, αλλά τι να κάνω;!
Το 12 Χρόνια Σκλάβος είναι η κλασσική περίπτωση υπερτιμημένης ταινίας, που παρότι τα μηνύματα που έχει να μεταδώσει είναι χιλιοειπωμένα, εντούτοις μάγεψε κριτικούς κερδίζοντας μάλιστα και μπόλικες υποψηφιότητες για βραβεία όσκαρ. Νομίζω όμως ότι πολλοί από αυτούς που τώρα εκθειάζουν την ταινία σύντομα θα την έχουν ξεχάσει! Παρότι πολλές ερμηνείες στην ταινία είναι αξιομνημόνευτες, το δράμα του κεντρικού ήρωα συγκινητικό, η ανάλυση χαρακτήρων ικανοποιητική, εντούτοις η σκηνοθεσία του Steve McQueen εδώ μοιάζει διεκπεραιωτική, ενώ η ταινία δείχνει να μην έχει πολλά πράγματα να πει εκτός από όσα μας έχουν πει ήδη πολλές άλλες προγενέστερες ταινίες της ίδιας θεματολογίας. Χειρότερα, μετά το πρώτο εικοσάλεπτο, αφού δηλαδή ο κεντρικός ήρωας αιχμαλωτίζεται και πωλείται ως σκλάβος, η ταινία κινείται με αργούς ρυθμούς, σε σημεία κάνει «κοιλιά» με αποτέλεσμα οι θεατές να κουράζονται και να χάνουν το ενδιαφέρον τους.
Και τι μένει να θυμάσαι από την ταινία, αναρωτιέμαι. Νομίζω ότι αυτό που μένει εντέλει στους θεατές είναι η βία και η ωμότητά της. Η ταινία σερβίρει με το τσουβάλι βία, προσπαθώντας προφανώς να είναι σύμφωνη με την γενικότερη τάση της εποχής για explicit βία και επιδιώκοντας να δημιουργήσει στους θεατές αποστροφή για το θεσμό της δουλείας (λες και χωρίς τη βία υπήρχε περίπτωση να δει κάποιος με συμπάθεια αυτό το θεσμό!). Επί δύο ώρες βλέπουμε κάθε είδους διακρίσεις και βασανιστήρια εναντίον των μαύρων από σαδιστές, διεστραμμένους λευκούς που δεν έχουν ίχνος ανθρωπιάς. Έτσι τελικά η μόνη (σχετικά) καινούργια προσέγγιση του θέματος εξαντλείται στη ρεαλιστική απεικόνιση της βίας, στις χαρακιές στις πλάτες των σκλάβων από τα απανωτά μαστιγώματα και στο αίμα.
Έχω όμως και την εξής ένσταση: αν και η ταινία υποτίθεται "μιλά" εναντίον των διακρίσεων στους μαύρους, εντούτοις στηρίζει όλη την προσπάθειά της να κερδίσει τους θεατές στο δράμα του κεντρικού ήρωα ο οποίος παρότι ελεύθερος πολίτης κατέληξε αιχμάλωτος και σκλάβος. Ο σκηνοθέτης (και οι θεατές) θεωρούν ότι αυτό είναι κατάφωρα άδικο και απάνθρωπο. Όμως, αναρωτιέμαι, ο ίδιος ο θεσμός της δουλείας των μαύρων δεν είναι άδικος και απάνθρωπος; Γιατί πρέπει δηλαδή να θεωρείται λιγότερο φριχτό κι απάνθρωπο ένας άνθρωπος που γεννήθηκε υπό καθεστώς σκλαβιάς να υπομένει τα ίδια δεινά με έναν ελεύθερο πολίτη; Αυτό δεν είναι εμμέσως ρατσιστικό; Είναι σαν η ταινία να υπαινίσσεται ότι ανάλογα με το που γεννήθηκε κάποιος και το κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο της ανατροφής του, αξίζει αντίστοιχη μεταχείριση. Αν αυτό ήθελε να πει η ταινία, τότε δεν θα μπορούσα να ενοχληθώ περισσότερο.
Τέλος αναφορικά με τις 9 (!) υποψηφιότητες για βραβεία Όσκαρ που συγκέντρωσε η ταινία συμφωνώ ότι η Lupita Nyong'o δικαίως προτείνεται για όσκαρ β' γυναικείου για την ερμηνεία της στον αβανταδόρικο ρόλο της χιλιοβασανισμένης σκλάβας που παρενοχλείται σεξουαλικά από το αφεντικό της ενώ ο Michael Fassbender είναι εξαιρετικός και σε αυτό το ρόλο του διεστραμμένου-σκληρού αφεντικού! Από εκεί και πέρα όμως όλες οι υπόλοιπες υποψηφιότητες για βραβεία Όσκαρ είναι αδικαιολόγητες και ελπίζω να μην τύχουν βράβευσης! Ξέρω ότι αυτή η κριτική είναι αιρετική και στέκεται απέναντι σε εκατοντάδες άλλες διθυραμβικές κριτικές για την ταινία, αλλά τι να κάνω;!
1 σχόλιο:
Συμφωνώ απόλυτα μαζί σου.Πολύ ακαδημαϊκό και προβλέψιμο.
PePris
Δημοσίευση σχολίου