Ιανουαρίου 19, 2009

Milk (2008) (8 στα 10)


Υπόθεση
Ο βίος και η πολιτεία του Harvey Milk, ενός gay activist που τόλμησε να αντιπαρατεθεί στο έντονα αρνητικό - για τους ομοφυλόφιλους - πολιτικό περιβάλλον της Αμερικής και να βάλει υποψηφιότητα για Δημοτικός Σύμβουλος στην πόλη του Σαν Φραντσίσκο τη δεκαετία του 70!

Αξιολόγηση
O Gus Van Sant επιτέλους επιστρέφει με μια ταινία για το ευρύ κοινό (όπως το Good Will Hunting) σε αντίθεση με τα προηγούμενα μάλλον πειραματικά του πονήματά (όπως το Paranoid Park και το Elephant), που δίχασαν κοινό και κριτικούς, και μας μιλά για τη ζωή ενός "ήρωά" του, του πρώτου εκλεγμένου ανοιχτά ομοφυλόφιλου πολιτικού στις ΗΠΑ. Το Milk είναι μια ταινία όχι μόνο για τη ζωή του ομώνυμου πολιτευτή στο Σαν Φραντσίσκο, αλλά και για το κίνημα των gay παγκοσμίως.

Απόψεις που ακούγονται και γεγονότα που φωτίζονται στην ταινία και είναι (ή έτσι τουλάχιστον ελπίζω) αυτονόητα στις μέρες μας όπως η ισότητα των ομοφυλοφίλων απέναντι στο νόμο και η απαγόρευση των διακρίσεων εις βάρος τους στο ιστορικό πλαίσιο της εποχής που τοποθετείται η ταινία δεν είναι καθόλου μα καθόλου αυτονόητα. Κι αυτό το γεγονός από μόνο του την κάνει αξιόλογη να την παρακολουθήσει κάποιος!

Ο Αμερικανός σκηνοθέτης αποσπά εξαιρετικές ερμηνείες από όλους τους πρωταγωνιστές του και με μια σφιχτή αφήγηση που αρχίζει με την αποκάλυψη του τέλους της ταινίας και πηγαίνει πίσω στο χρόνο πιάνoντας το νήμα από την αρχή της εκδήλωσης ενδιαφέροντος του Harvey Milk να ασχοληθεί με τα κοινά, ο Gus Van Sant κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον των θεατών από την αρχή ως το τέλος της ταινίας. Από την άλλη όμως βάζοντας πάμπολες ακαταμάχητες ατάκες στο στόμα του ήρωά του και όντας gay activist κι ο ίδιος παθιάζεται και ταυτίζεται απολύτως με την προσωπικότητα του Milk και του φορά χωρίς ενδοιασμούς φωτοστέφανο μην ξεφεύγοντας έτσι την παγίδα της αγιοποίησης του πρωταγωνιστή του και της μονοθεματικής ανάπτυξης της προσωπικότητάς του (τελικά μαθαίνουμε ελάχιστα πράγματα για την προσωπική του ζωή, για τους συγγενείς του, για τα παιδικά, νεανικά του χρόνια και υπερβολικά πολλές λεπτομέρειες για τις αποτυχημένες εκλογικές του εκστρατείες)


Διδακτικό, συναρπαστικό, συγκινητικό και ξεκαρδιστικά αστείο σε στιγμές, το Milk είναι εδώ περισσότερο για να μας "στρατεύσει", από το να μας διασκεδάσει, στον αγώνα υπεράσπισης των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων ("My name is Harvey Milk, and I am here to recruit you!", όπως έλεγε χαρακτηριστικά και ο ήρωας της ταινίας!)

4 σχόλια:

kioy είπε...

Όμορφη ταινία!
Ξέρουμε πως βρίσκεται κάπου εκεί ανάμεσα μας, για να μας δώσει ελπίδα, όπως λέει και ο Harvey Milk.

Του οποίου η περσόνα, όπως λες και εσύ, αναπτύσσεται με υπερμετρή συμπάθεια. Όπου ένας Van Sant αποποιείται όποιων πειραματισμών στη φόρμα, και με μια μάλλον άτολμη αφήγηση θα διηγηθεί μια ενδιαφέρον ιστορία. Η αναπαράσταση της εποχής επίσης είναι άξια αναφοράς νομίζω!

musicbug είπε...

Telika aytos o Gus Van Sant den tin palevei, den exw dei oute mia tainia tou pou na min exw varethei (me exeresi to "Good Will Hunting")! To "Milk" einai sigoura kalytero apo tin trilogia "patatas" pou exei vgalei ta teleytea xronia me tainies pou apla de vlepontai: "Elephant", "Last days", "Paranoid park". To "Milk" enw den einai kako, peristrefete gyrw apo ta idia kai ta idia se simeio pou kourazei, to swzei ki o Sean Penn me tin exeretiki tou ermineia.

Κωνσταντίνος Χ.Β. είπε...

Η ταινία έχει δυο μεγάλα ατού.
Την ενθουσιώδη εξωστρεφή ερμηνεία του Σον Πεν που, χωρίς να είναι ομοφυλλόφιλος ο ίδιος, είδε στην περίπτωση του Μιλκ ένα μεγάλο αγωνιστή υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και απέδωσε βιωματικά το ρόλο του.

Το δεύτερο ατού είναι ότι θυμίζει στους νεώτερους, που θεωρούν τα ανθρώπινα δικαιώμα δεδομένα,τους αγώνες του αγωνιστή Μιλκ που αν και ξεκίνησε για να βρει το προσωπικό του δίκηο, βρήκε τη δύναμη να ηγηθεί χιλιάδων ανθρώπων για δικαίωμα στην αξιοπρέπεια.

Τα συν σταματούν εδώ διότι η οπτική του Γκας Βαν Σαντ είναι αφόρητα μυωπική.
Αγιοποιεί τον Μιλκ, εξαφανίζει σχεδόν άλλα σημαντικά πρόσωπα (π.χ. τον δήμαρχο που επίσης δολοφονήθηκε), περνάει στο ''ντούκου'' τις πολιτικές ψιλοβρωμίτσες που έκανε ο Μιλκ, εξαφανίζει τις γυναίκες ακόμη και σαν φιγούρες στα πλάνα του, ενώ το σενάριό αλλού πλατιάζει χωρίς λόγο και αλλού έχει λογικά κενά ( π.χ. εκείνος ο τρελαμένος λατίνος εραστής τί ρόλο βαράει).
Και για να μην τρελενόμαστε. Ο Αμερικάνικος ακτιβισμός για όλα τα θέματα, είτε λέγεται ομοφυλλοφιλία, είτε ρατσισμός, είτε ειρήνη, είτε περιβάλλον έχει όλα τα χαρακτιριστικά της multiplex & fastfood κουλτούρας τους και πολύ δύσκολα πείθει ή κολλάει στον ευρωπαικό ακτιβισμό.

Συμπέρασμα. Μια ενδιαφέρουσα, πολιτικά στρατευμένη, αλλά κακή ταινία, με μια καλή αλλά φανταχτερή ερμηνεία από έναν, έτσι ή αλλιώς, σπουδαίο ηθοποιό κι ακόμη σπουδαιότερο Άνθρωπο. Τον Σον Πεν.

Προσωπική βαθμολογία 6 στα 10.

Ανώνυμος είπε...

Συμφωνώ σε αρκετά με κ. Κωνσταντίνο Χ.Β.
Τό έργο, με έναν πρωτοφανή, σ' έντεχνη θηλυπρέπεια, σε υποδιαφαινόμενη λαγνεία και καλοδουλεμένη μανιέρα του σοβαρού και τραγικού ''ομοφυλόφιλου''αγκιτάτορα εδω, Σών Πέν -(απ τις βασικές αξίες των εναπομενόντων αμερικάνων ηθοποιών, ανώτερου του Ντί Κάπριο-Κλούνεϋ και κατώτερου φυσικά των Πατσίνο και Ντε Νίρο- δι' εμέ-, θα μπορούσε να χωθεί, -να μας διαφωτίσει- σε :
σχέση γκαίυ ακτιβιστών-Γυναικείων οργανώσεων,
-γκαίυ κινήματος-Αριστερών πολιτικών οργ/σεων,
γκαίυ-λεσβιών,
στο τί στάση τήρησαν οι διανοούμενοι-καθηγητές-δημοσιογραφικός κόσμος-Καλλιτεχνικός κόσμος-Συνδικάτα-μεταναστευτικά λόμπυ-
Εβραικό πανίσχυρο λόμπυ Η.Π.Α. π.χ.

και χίλια δύο άλλα κοινωνικά στρώματα και Πολιτικά ρεύματα έναντι της πρωτοφανούς αποπειρας των γκαίυ να κερδίσουν ελευθερίες κ ο ι ν ω ν ι κ έ ς στα 1970-... . Περιορίζεται το σενάριο παρά την καλή σκηνοθεσία, αρκετές φορές σ' ανούσιες ψιλοεπαφές του Μίλκ με προσωπικές ψιλοσχέσεις-ψιλοκαμάκια-μ' εξαίρεση την τελευταία σχέση-, δεν μας έχει τις -οπωσδήποτε θα υπήρξαν-αντιπαραθέσεις με politically correct Αμερικάνους συμπολίτες στο Σαν Φραντζίσκο, δάσκαλους, επαγγελματίες, έγχρωμους, μαύρες προλετάριες μετανάστες....
Δέν αναπτύσσεται ζωντανός διάλογος/ αντιπαράθεση στη ζώσα γλώσσα κι ορμή κι ένστιχτο των πιό θαρραλέων γκαίυ ακτιβιστών με ...θέουσες λ.χ., με λευκές Προτεστάντριες αστές-αστούς,
δεν μας περιγράφεται γλαφυρά η καθημερινή απαξίωση, υποτίμηση, υβριστική, ή σκληρά αδιαφορη συμπεριφορά των -''ευτυχώς είμαι Αντρας! ''- και αντιμαχία με συνήθεις ...άντρες/συζύγους/πολίτες/μανάδες κττ (''εγώ το παιδί μου δεν το θέλω γκαίυ'', ''ο Θεός, ο ...Απόστολος Παύλος, ο Πάπας, οι Αναγεννημένοι Χριστιανοί,ΜορμονοΓιαχβεδοΜάρτυρες, οι WASP μ' ούγια γνησιότητας.. ) , δεν είχαμε ζωντανές, τραγικές αντιπαραθέσεις. Η αγχώδης αρχική παρακίνηση και ολοζώντανη συσπείρωσή των Ομό στις πρώτες ομαδοποιήσεις και διαδηλώσεις είναι ενδιαφέρουσα.Αλλά δεν φτάνει.
Απολαυστική ήταν η σφιγμένη στα...ταγιέρ και λάκ μαλλιών,(1960/70..) Αστή συντηρητικάτζα-κάργα- κι όχι ψιλο-, -Θέουσα αντίπαλη των γκαίυ, μανδάμ Μπράϊαντ.

Δέν ήξερα πως υπάρχει πλειοψηφικό (!) πλήθος από ευκατάστατες με μόρφωση πτυχία-αξιοπρεπές επάγγελμα-κοινων. σχέσεις Αμερικανίδες, του τύπου της -χήνας- και κομψοντυμένης δεξιο-μισοθέουσας Σ ά ρ α ς Π έ ϊ λ ι ν { -υποψήφ. ανιπρ/δρου ΗΠΑ Πού ευτυχώς ηττήθηκε πρόσφατα...-}
Εκτός πάντως απ' τις δύο τρείς καυτές πολιτικές αντιπαραθέσεις του Μίλκ με τον αντίπαλο Πολιτικό(-Γερουσιαστή ; δεν θυμάμαι..-)στά πάνελ κτλ, δεν είδαμε κάποιες αποκαλυπτικές αντιπαραθέσεις του τί κρύβεται πίσω απ' τις φοβίες του μέσου Αμερικάνου για τις ''αδελφές'', τους ''γκαίυ διαφθορείς'', τους ''αντικοινωνικούς ομό'',ψυχανώμαλους κτλ.

Η ταινία έχασε τη λαμπρή ευκαιρία να βαθύνει μ' ένα σφιχτοδεμένο σενάριο, να γίνει μιά τομή πάνω στις ανασφάλειες του ..ΟρθόδοξοΠροτεστάντη ''ματσό'' , ασήκωτου άντρα-μουστάκια,πετυχημένου του Amerikan Dream, πολυ-καμακωτή γυναικών, ''ενεργητικού'', Θεοσεβούς κι ...αγέρωχου πατριαρχικού ηγέτη οικογένειας, φιλοχρίστου, Υγιοσκέψιου, 'αντι-ανώμαλου', παρωπιδοφορούντα και έμφοβου για κάθε κοινωνική ψυχανάλυση, συντηρητικού Αμερικανου πολίτη. Δέν είχε, για να εξηγούμαι, αντιπαραθέσεις πεζοδρομίου -σε συζήτηση, πηγαδάκια κτλ..- Ως κι οι τελευταίες πολιτικές συζητήσεις λ.χ. στην Νομική της Αθήνας στη Μεταπολίτευση, φώναζαν, αποκάλυπταν και γονιμοποιούσαν πολύ περισσότερες αντιπαραθέσεις απ' τις συγκρούσεις-διαλόγους γκαίυ κι αντιγκαίυ ανθρπωπων της ταινίας. Μόνο τα γκέττο, μόνο εσωτερικές ανασφάλειες του κοπαδιού, μόνο ..κλειστοφοβικές σκηνες σχεδόν. Τί έλεγαν, τι σ κ έ φ τ ο ν τ α ν, τί φ ο β ό ν τ α ν, πώς αντιδρούσαν χιλιάδες STRAIGHT πολίτες,συντοπίτες,συμπρολετάριοι, συνεκμεταλλευόμενοι .. παρατηρητές των μαζικών πορειών των Γκαίυ, που ανάγλυφα μας έδειξε ο σκηνοθέτης ;

Άλλο : Γιατί τάχα όλοι οι εραστές του Μίλκ έδωσαν τραγικό τέλος στη ζωή τους ;
Άλλο : Γιατί έλαχε στον Μίλκ ο ρόλος να επαναστατήσει πρώτος ; Τί ιδιαίτερη προσωπική γοητεία, αποφασιστικότητα, ευρύτητα σκέψης και πολιτική ευελιξία κτλ είχε παραπάνω ο Μίλκ για να ξ ε κ ι ν ή σ ε ι την ατμομηχανή της Ιστορίας ;
Απάντηση : Ο VAN SANT μάλλον δεν αγαπάει και πολύ τον 'ρόλο-Μίλκ' , τον γκαίυ, την ψυχανάλυση, την Κοινωνιολογική-ιστορική έρευνα, μάλλον δεν πολυσκοτίζεται για την λεσβία, τους περιθωριακούς, τους ...διαφορετικούς κι αιρετικούς της Αμερικ/κής-Δυτικής γενικώτερα Κοινωνίας, μάλλον ψάχνει ε π ι δ ε ρ μ ι κ ά και μόνο ...ΟργανωτικοΠολιτικά (!) το θέμα, ο ικανός Van Sant τελοσπάντων, ο που διάλεξε να ξοδέψει κόπο και χρήμα και φαιά ουσία, βρε παιδί μου, δεν αγαπά ...για να μας δίνει μιά έντιμη μέν, ανεπαρκή δε διείσδυση κι ανάλυση : μ' εκρηκτικούς, εκκωφαντικούς διαλόγους και καίριες σιωπές, (που θα μπορούσε να βάλει στα χείλια στις αντιπαρατιθέμενες στρατιές ανθρώπων και φόβων της σημερινής κοινωνίας). Ώστε νά μιλήσουν οι φόβοι, οι προκαταλήψεις, να κρώξει απολογητικά η άθλια γονική ανατροφή, να σαλπίσει μέσ' απ' τα χείλια των ηθοποιών το φοβικό σχολείο και το σκληρά Κονφορμίζον Κολλέγιο, ο μουστάκιας και ''ματσό'' στρατώνας, τα φοβικά ΜΜΕ της Αμερικής κι Ευρώπης !

Κρίμα. Ωστοσο, σαν πρώτο ερέθισμα, άς έχει την κατανόησή μας.
Βαθμ/γία : 6/10
KOSTAS TRENT