Μαρτίου 14, 2008

Ένας Ελεύθερος ... Κόσμος (2007) (8 στα 10)

Εισαγωγή
Ο Ken Loach, ο σκηνοθέτης που "μιλά" πολιτικά με τις ταινίες του περισσότερο από κάθε άλλο επιστρέφει στα γνώριμα λιμάνια του και μας χαρίζει άλλη μια δυνατή ταινία με φόντο τις υποβαθμισμένες συνοικίες βρετανικού αστικού τοπίου. Με μια ιστορία τόσο ρεαλιστική, που σε σημεία η αληθοφάνειά και η σκληρότητά της σου παίρνουν κυριολεκτικά την ανάσα, καθώς και με εξαιρετικές ερμηνείες από τους ήρωές του ο Loach για άλλη μια φορά πετυχαίνει κάτι που λίγοι το καταφέρνουν, να κάνει τους θεατές να νιώθουν ότι δε βλέπουν μια ταινία, αλλά ότι κοιτούν έξω από το παράθυρο του σπιτιού τους, στη γειτονιά τους, στα προβλήματα της καθημερινότητάς τους.

Υπόθεση
Η Άντζι, νεαρή μητέρα ανήλικου αγοριού, απολύεται χωρίς επαρκή αιτιολόγηση από την εταιρία εύρεσης εργασίας σε ανέργους που εργαζόταν. Αποφασίζει να γίνει πλέον υπάλληλος κι αφεντικό του εαυτού της και πείθει τη συγκάτοικό της να ξεκινήσουν τη δική τους επιχείρηση και να βρίσκουν δουλειά σε μετανάστες που ψάχνουν απεγνωσμένα δουλειά. Στήνουν έτσι την επιχειρησή τους στην αυλή ενός μπαρ και συμφωνούν πως δε θα υποχωρήσουν μέχρι να ορθοποδήσουν ακόμα κι αν χρειαστεί να λειτουργούν στα όρια της νομιμότητας για κάποιο διάστημα.


Αξιολόγηση
Το "It’s a Free World..." κινείται σκηνοθετικά στο μοτίβο, που μας έχει συνηθίσει να αποτυπώνει μοναδικά ο Loach, δηλαδή το ρεαλιστικό αστικό τοπίο, χωρίς καμιά ωραιοποίηση και κανένα παιχνίδι με την κάμερα ή το φωτισμό. Αλλά και όσον αφορά το σενάριο πάλι εδώ συναντάμε την ίδια έμφαση σε ιστορίες ανθρώπων του περιθωρίου, της εργατικής τάξης της Αγγλίας, όπως και στις ταινίες του Γλυκά 16 και My name is Joe (πάντα σε σενάριο του Paul Laverty όπως κι εδώ). Στο "It's a Free World..." η ανάλυση εστιάζει στο θέμα της μετανάστευσης και ο σκηνοθέτης το προσεγγίζει από την οπτική της εκμετάλλευσης που υφίστανται οι μετανάστες στις πλούσιες χώρες της Δύσης.

Η ραχοκοκκαλιά της ταινίας είναι, νομίζω, η ιδέα ότι "το θύμα γίνεται εύκολα θύτης", η πόρνη νταβατζής! Όπως η Ελλάδα της μετανάστευσης του 50, του 60 και του 70 εξελίχθηκε σε χώρα υποδοχής και εκμετάλλευσης μεταναστών τη δεκαετία του 90 χωρίς καν να συνειδητοποιήσουμε το πέρασμα από τη φτώχεια και την ξενιτιά σε κοινωνία της υπερκατανάλωσης και ατομικισμού, έτσι κι η ηρωίδα της ιστορίας βαρέθηκε να πέφτει θύμα εκμετάλλευσης, βαρέθηκε να είναι φτωχιά και σκέφτηκε να γίνει η ίδια εκμεταλλευτής των άλλων με τίμημα τη (βαθμιαία) απώλεια της ανθρωπιάς της ταινίας έως ότου γίνει … τι άλλο; ... πλούσια και "πετυχημένη"!

Ο Loach σχολιάζει την κατάπτωση των ηθικών αξιών στο σημερινό κόσμο, λοιδορεί αλλά και κατανοεί συνάμα την ανάγκη των ανθρώπων για γρήγορο κέρδος, κριτικάρει με πολύ δυνατό κινηματογραφικά τρόπο την "εκπόρνευση", που θυμίζει ολοένα και περισσότερο σήμερα η αναζήτηση της εργασίας, και πάνω από όλα καταγγέλλει τις απάνθρωπες μεθόδους εκμετάλλευσης του εργατικού δυναμικού από την εργοδοσία. Κι όλα αυτά τα δίνει με ένα ελαφρώς διδακτικό ύφος (μακριά βέβαια από το κήρυγμα του Michael Moore), που μπορεί βέβαια να ενοχλήσει κάποιον που διαφωνεί ιδεολογικά μαζί του, αλλά ο Loach κάνει κατεξοχήν πολιτικές ταινίες και αρέσκεται να εκφράζει ανοιχτά και τολμηρά τις απόψεις του!

Δεν υπάρχουν σχόλια: