Υπηρέτησα το Βασιλιά της Αγγλίας (2006) (8 1/2 στα 10)

Εισαγωγή
I served the king of England: Ένας απολύτως παραπλανητικός τίτλος για μια τσεχική ταινία που έσπασε τα ταμεία στη χώρα της και είναι λόγω του θέματος της - τηρουμένων των αναλογιών - ό,τι είναι για εμάς, τους Έλληνες, η Πολίτικη Κουζίνα, ήτοι μια κάθαρση στο ιστορικά επώδυνο. Συμμετείχε στο διαγωνιστικό του φεστιβάλ του Βερολίνου και (διόλου τυχαία – όχι ότι δεν το αξίζει) το θέμα της συγκίνησε τους Γερμανούς και απέσπασε το ειδικό βραβείο κριτικών Fipresci!

Υπόθεση
Στην Πράγα στα τέλη του 30 λίγο πριν ο Χίτλερ εισβάλει στη Τσεχοσλοβακία ένας μικροκαμωμένος και ιδιαίτερα δεκτικός στο να ακούει και να μαθαίνει σερβιτόρος ονειρεύεται πως κάποια μέρα θα γίνει εκατομμυριούχος. Λάτρης του ωραίου φύλου (αυτό είναι τόσο κυριολεκτικό για τη συγκεκριμένη ταινία!), ακούραστος απέναντι στις κακοτοπιές και τολμηρός απέναντι στις προκλήσεις της ζωής κατορθώνει να ρίχνει στο κρεβάτι του πανέμορφα θηλυκά (έστω και μετά πληρωμής) ώσπου ερωτεύεται μια ξανθιά εκπρόσωπο της Αρείας φυλής.

Αξιολόγηση
Με πανδαισία εικόνων, χρωμάτων (και … φαγητών!), με ένα εξαιρετικό σαρκαστικό χιούμορ με στοιχεία φαρσοκωμωδίας παλιού καλού ευρωπαϊκού κινηματογράφου, με μεγαλοπρεπείς πινελιές κεντροευρωπαϊκής κλασσικής μουσικής παράδοσης και χορογραφίες απόλυτα σκηνοθετικά ενταγμένες, που στιγμιαία μπλέκουν το πραγματικό με το σουρεαλιστικό ο σκηνοθέτης της ταινίας πετυχαίνει ένα εξαιρετικό οπτικό αποτέλεσμα απολύτως πρωτότυπο και πραγματικά μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας για τον ευρωπαϊκό κινηματογράφο.

Ο θεατής προβληματίζεται και διασκεδάζει ταυτόχρονα, γελά με τη ψυχή του και απορεί με την ανθρώπινη βλακεία, ορέγεται τη φινέτσα και το ρομαντικό αισθησιασμό που αποπνέουν οι ερωτικές σκηνές (αψεγάδιαστο θηλυκό γυμνό χωρίς ίχνος φτηνού ή προκλητικού) και προσγειώνεται απότομα όταν συνειδητοποιήσει μαζί με τον πρωταγωνιστή της ταινίας για το πόσο μάταια και εφήμερα είναι τα πάντα!

Ο σκηνοθέτης Jiri Menzel μοιάζει να θέλει να παντρέψει δύο φαινομενικά μη ταιριαστά θέματα, να χωρέσει δύο ταινίες στη συσκευασία μίας:

• από τη μια η αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι (για να δανειστώ τον τίτλο βιβλίου ενός άλλου μεγάλου Τσέχου), ο έρωτας της ύλης ή (αν θέλετε) το πως ένας απλοϊκός άνθρωπος λιγουρεύεται μεγαλεία και γεύεται ηδονές.



• Από την άλλη μια δυσβάσταχτη ιστορική πραγματικότητα: η ευκολία με την οποία συμβιβάστηκαν/ συνθηκολόγησαν/ υποτάχτηκαν (πείτε το όπως θέλετε) οι Τσέχοι στη ναζιστική Γερμανία.
  

Και εν πολλοίς πατώντας σε δυο βάρκες τα καταφέρνει αρκετά ικανοποιητικά να τα συνταιριάξει!

Τι κι αν η "χαριτωμενιά" του πρώτου μέρους βγαίνει ξινή στο δεύτερο, τι κι αν το χαμόγελο διαδέχονται οι ρυτίδες;! Η ταινία του Menzel ούτε είναι απλά χαριτωμένη κομεντί ούτε όμως και μπαίνει εις βάθος να εξετάσει τα γιατί και τα πως της τσέχικης ιστορίας. Όπως ακριβώς και ο Φόρεστ Γκαμπ δεν πολυκατάλαβε τι έγινε στο Βιετνάμ (ενώ εμείς και καταλάβαμε και περάσαμε και καλά!) έτσι κι ο Γιαν Ντίτες (ως η ενσάρκωση της τσέχικης ψυχής) έμεινε ίσως με την απορία αν είχε τη δυνατότητα να αλλάξει κάτι από το παρελθόν του τι θα έκανε διαφορετικά, αλλά τουλάχιστον έζησε, ήπιε και γ…ε (γευμάτισε εννοώ) καλά!