Εισαγωγή
Βγήκε στις αίθουσες πριν από 2 βδομάδες, το είχα πρωτοδεί πριν από 2 μήνες, αλλά περίμενα να το δω και 2η φορά γιατί μία φορά δεν είναι αρκετή για μια τέτοια ταινία! Είναι από τις λίγες φορές που αισθάνομαι ότι ταινία "τα είπε όλα και με κάλυψε"! Πραγματικά ως συνήθως ενθουσιώδης και εν γένει cineπαρμένος δυσκολεύομαι να βρω επαρκή λόγια που να περιγράφουν την εκτίμηση μου για αυτήν την ταινία που δε διστάζω στιγμή να συστήσω στον καθένα ως το αριστούργημα της χρονιάς!
Υπόθεση
Η πορεία ενός κοριτσιού στο Ιράν του πρόσφατου χθες που βιώνει τη δύσκολη μετάβαση από τη δικτατορία του Σάχη στην Ισλαμική Επανάσταση και στον Ιρανοϊρακινό πόλεμο. Ο φιλομαθής χαρακτήρας της, οι πολιτικές ανησυχίες της, η αντίδραση στην αδικία που βλέπει γύρω της πείθουν τους γονείς της να τη στείλουν στο εξωτερικό για να την προστατεύσουν. Περνά την εφηβεία της στη Βιέννη ενώ η Τεχεράνη σφυροκοπείται ανελέητα από τα πυρά του Ιράκ και ένα εκατομμύριο νεκροί θυσιάζονται σε αυτόν τον πολυετή πόλεμο.
Αξιολόγηση
Το Persepolis είναι ένας χείμαρρος σκίτσων και εικόνων απαράμιλλης ομορφιάς, σε ασπρόμαυρες απέριττες γραμμές που διαδέχονται η μία την άλλη και αναδεικνύουν με τον καλύτερο τρόπο τα επίσης χειμαρρώδη πολιτικά και κοινωνικά μηνύματα. Πανανθρώπινες αξίες όπως η ελευθερία, η αντίσταση στην αδικία, η αξιοπρέπεια και η ακεραιότητα παλεύουν και διακρίνονται σε ένα στίβο φαυλότητας, βίας και φασιστικής διαπλοκής κράτους και θρησκείας. Στο Ιράν της πάλαι ποτέ ένδοξης Περσίας, στο Ιράν της Ισλαμικής «Επανάστασης».
Στο Ιράν της εκκωφαντικής διάψευσης των ελπίδων για αλλαγή από τη δικτατορία του Σάχη σε αληθινή δημοκρατία (τραγική ειρωνεία η απορία «πόσο χειρότερα μπορεί να είναι από το καθεστώς του σάχη;»). Στο Ιράν, που οι φρουροί της «επανάστασης» μοιράζουν πρόστιμα ή προσβάλουν ανέξοδα τις ασυνόδευτες γυναίκες, εκεί που η αξιοπρέπεια θυσιάζεται πανεύκολα (όσο η ευκολία στα ψέματα της μικρής στις μαυροφορούσες που τη σταματάνε στο δρόμο και την τρομοκρατούν), εκεί που ο εθνικισμός και η θρησκεία έχουν μια εκτρωματική συνεύρεση και η παιδεία ενσταλάζει ψέμα και φανατισμό σκέτο δηλητήριο στις ψυχές των παιδιών, εκεί που η οικογένεια (και η εστία) αναδεικνύεται στην υπέρτατη αξία, γιατί είναι το μοναδικό άσυλο ελευθερίας!
Ο λόγος της Marjane Satrapi, μεταφορά της αυτοβιογραφικής ομώνυμης σειράς κόμικ της οποίας είναι η ταινία, μεστός, κοφτερός και καυστικός! Τηρεί τις ισορροπίες ανάμεσα στη βαρύτητα του ιδεολογικού φορτίου της πολιτικής ταινίας και στο χιούμορ ταινίας ό,τι πρέπει για σχολική εκδρομή. Άμεσος όσο η ευθύτητα ενός παιδιού, τις σκέψεις του οποίου στο μεγαλύτερο μέρος της ταινίας παρακολουθούμε. Η κριτική της στις δικτατορίες της Ανατολής αμείλικτη, η ειρωνεία στις ιδεολογικές αναζητήσεις της Δύσης τόσο αληθινή (πχ. εκπληκτική η ατάκα «το κράτος δεν κινδυνεύει επειδή αυτοί είναι αναρχικοί και ψήνουν λουκάνικα στην εξοχή» ή η συγχορδία Θεού και Μαρξ).
Η ταινία θίγει πλείστα ζητήματα αλλά επικεντρώνει –νομίζω– στην έννοια της ταυτότητας και στη μυθολογία που περιβάλλει τη διαμόρφωσή της. Η ταυτότητα σου είναι τα βιώματά σου. Είναι οι ιστορίες με τις οποίες σε κοιμίζανε οι δικοί σου, είναι ο πολιτικοκοινωνικός περίγυρος που επηρέασε το πώς εσύ αντιλαμβάνεσαι τον κόσμο, είναι τα πρέπει, τα πράγματα που σε έκαναν να ντρέπεσαι, αυτά που σε έκαναν να αισθάνεσαι περήφανος! Για την πρωταγωνίστρια της ταινίας είναι οι ιστορίες του θείου της που βρισκόταν στη φυλακή, είναι οι κουβέντες της πληθωρικής γιαγιάς της (πχ. ποτέ μην ξεχνάς ότι φοράς μαντίλα, ποτέ μη τη συνηθίσεις), είναι η εφηβεία στη Βιέννη όταν χάνει την παιδική αθωότητα και τον ενθουσιασμό ότι όλα μπορούν να αλλάξουν και ενηλικιώνεται υπερβαίνοντας βάσει του πλούτου των δικών της βιωμάτων τα αδιέξοδα του κόσμου γύρω της.
Η σκηνή που η Satrapi χάνεται στην αναπόληση στο αεροδρόμιο του Παρισιού είναι πραγματικά μοναδική!
Με λίγα λόγια, το Persepolis είναι ένας ύμνος στην ελευθερία, στη δημοκρατία και στην ατομική αξιοπρέπεια που συγκινεί με την ειλικρίνεια των προθέσεων του και με τον πλούτο των μηνυμάτων του. Μια ταινία αληθινό σχολείο πολιτικής διαπαιδαγώγησης και ταυτόχρονα ένα δυνατό πολιτικό σχόλιο για τη σημερινή κατάσταση στο Ιράκ και τη δίψα που –υποθέτει κανείς ότι – έχουν οι σημερινοί νέοι εκεί για μόρφωση και αληθινή δημοκρατία. Μα πάνω από όλα είναι ένα σχόλιο για το πώς διαμορφώνεται στον άνθρωπο η ταυτότητά του, πως συνειδητοποιείται από αυτόν και τι αξία έχει η ταυτότητα αυτή ως συνοδός στη ζωή του καθενός!
Βγήκε στις αίθουσες πριν από 2 βδομάδες, το είχα πρωτοδεί πριν από 2 μήνες, αλλά περίμενα να το δω και 2η φορά γιατί μία φορά δεν είναι αρκετή για μια τέτοια ταινία! Είναι από τις λίγες φορές που αισθάνομαι ότι ταινία "τα είπε όλα και με κάλυψε"! Πραγματικά ως συνήθως ενθουσιώδης και εν γένει cineπαρμένος δυσκολεύομαι να βρω επαρκή λόγια που να περιγράφουν την εκτίμηση μου για αυτήν την ταινία που δε διστάζω στιγμή να συστήσω στον καθένα ως το αριστούργημα της χρονιάς!
Υπόθεση
Η πορεία ενός κοριτσιού στο Ιράν του πρόσφατου χθες που βιώνει τη δύσκολη μετάβαση από τη δικτατορία του Σάχη στην Ισλαμική Επανάσταση και στον Ιρανοϊρακινό πόλεμο. Ο φιλομαθής χαρακτήρας της, οι πολιτικές ανησυχίες της, η αντίδραση στην αδικία που βλέπει γύρω της πείθουν τους γονείς της να τη στείλουν στο εξωτερικό για να την προστατεύσουν. Περνά την εφηβεία της στη Βιέννη ενώ η Τεχεράνη σφυροκοπείται ανελέητα από τα πυρά του Ιράκ και ένα εκατομμύριο νεκροί θυσιάζονται σε αυτόν τον πολυετή πόλεμο.
Αξιολόγηση
Το Persepolis είναι ένας χείμαρρος σκίτσων και εικόνων απαράμιλλης ομορφιάς, σε ασπρόμαυρες απέριττες γραμμές που διαδέχονται η μία την άλλη και αναδεικνύουν με τον καλύτερο τρόπο τα επίσης χειμαρρώδη πολιτικά και κοινωνικά μηνύματα. Πανανθρώπινες αξίες όπως η ελευθερία, η αντίσταση στην αδικία, η αξιοπρέπεια και η ακεραιότητα παλεύουν και διακρίνονται σε ένα στίβο φαυλότητας, βίας και φασιστικής διαπλοκής κράτους και θρησκείας. Στο Ιράν της πάλαι ποτέ ένδοξης Περσίας, στο Ιράν της Ισλαμικής «Επανάστασης».
Στο Ιράν της εκκωφαντικής διάψευσης των ελπίδων για αλλαγή από τη δικτατορία του Σάχη σε αληθινή δημοκρατία (τραγική ειρωνεία η απορία «πόσο χειρότερα μπορεί να είναι από το καθεστώς του σάχη;»). Στο Ιράν, που οι φρουροί της «επανάστασης» μοιράζουν πρόστιμα ή προσβάλουν ανέξοδα τις ασυνόδευτες γυναίκες, εκεί που η αξιοπρέπεια θυσιάζεται πανεύκολα (όσο η ευκολία στα ψέματα της μικρής στις μαυροφορούσες που τη σταματάνε στο δρόμο και την τρομοκρατούν), εκεί που ο εθνικισμός και η θρησκεία έχουν μια εκτρωματική συνεύρεση και η παιδεία ενσταλάζει ψέμα και φανατισμό σκέτο δηλητήριο στις ψυχές των παιδιών, εκεί που η οικογένεια (και η εστία) αναδεικνύεται στην υπέρτατη αξία, γιατί είναι το μοναδικό άσυλο ελευθερίας!
Ο λόγος της Marjane Satrapi, μεταφορά της αυτοβιογραφικής ομώνυμης σειράς κόμικ της οποίας είναι η ταινία, μεστός, κοφτερός και καυστικός! Τηρεί τις ισορροπίες ανάμεσα στη βαρύτητα του ιδεολογικού φορτίου της πολιτικής ταινίας και στο χιούμορ ταινίας ό,τι πρέπει για σχολική εκδρομή. Άμεσος όσο η ευθύτητα ενός παιδιού, τις σκέψεις του οποίου στο μεγαλύτερο μέρος της ταινίας παρακολουθούμε. Η κριτική της στις δικτατορίες της Ανατολής αμείλικτη, η ειρωνεία στις ιδεολογικές αναζητήσεις της Δύσης τόσο αληθινή (πχ. εκπληκτική η ατάκα «το κράτος δεν κινδυνεύει επειδή αυτοί είναι αναρχικοί και ψήνουν λουκάνικα στην εξοχή» ή η συγχορδία Θεού και Μαρξ).
Η ταινία θίγει πλείστα ζητήματα αλλά επικεντρώνει –νομίζω– στην έννοια της ταυτότητας και στη μυθολογία που περιβάλλει τη διαμόρφωσή της. Η ταυτότητα σου είναι τα βιώματά σου. Είναι οι ιστορίες με τις οποίες σε κοιμίζανε οι δικοί σου, είναι ο πολιτικοκοινωνικός περίγυρος που επηρέασε το πώς εσύ αντιλαμβάνεσαι τον κόσμο, είναι τα πρέπει, τα πράγματα που σε έκαναν να ντρέπεσαι, αυτά που σε έκαναν να αισθάνεσαι περήφανος! Για την πρωταγωνίστρια της ταινίας είναι οι ιστορίες του θείου της που βρισκόταν στη φυλακή, είναι οι κουβέντες της πληθωρικής γιαγιάς της (πχ. ποτέ μην ξεχνάς ότι φοράς μαντίλα, ποτέ μη τη συνηθίσεις), είναι η εφηβεία στη Βιέννη όταν χάνει την παιδική αθωότητα και τον ενθουσιασμό ότι όλα μπορούν να αλλάξουν και ενηλικιώνεται υπερβαίνοντας βάσει του πλούτου των δικών της βιωμάτων τα αδιέξοδα του κόσμου γύρω της.
Η σκηνή που η Satrapi χάνεται στην αναπόληση στο αεροδρόμιο του Παρισιού είναι πραγματικά μοναδική!Με λίγα λόγια, το Persepolis είναι ένας ύμνος στην ελευθερία, στη δημοκρατία και στην ατομική αξιοπρέπεια που συγκινεί με την ειλικρίνεια των προθέσεων του και με τον πλούτο των μηνυμάτων του. Μια ταινία αληθινό σχολείο πολιτικής διαπαιδαγώγησης και ταυτόχρονα ένα δυνατό πολιτικό σχόλιο για τη σημερινή κατάσταση στο Ιράκ και τη δίψα που –υποθέτει κανείς ότι – έχουν οι σημερινοί νέοι εκεί για μόρφωση και αληθινή δημοκρατία. Μα πάνω από όλα είναι ένα σχόλιο για το πώς διαμορφώνεται στον άνθρωπο η ταυτότητά του, πως συνειδητοποιείται από αυτόν και τι αξία έχει η ταυτότητα αυτή ως συνοδός στη ζωή του καθενός!
5 σχόλια:
Τώρα μάλιστα!!:-) :-) :-)
Λοιπόν, αγαπητέ europano, πρέπει να σου πω ότι τα μόνα σημεία στα οποία συμφωνώ από όσα έγραψες είναι α) η πανδαισία των εικόνων και β)η καταγραφή του πώς καθένας αντιλαμβάνεται τον κόσμο και εν τέλει αντιδρά σε ό,τι ερεθίσματα δέχεται στη ζωή του ανάλογα με τα προηγούμενα βιώματά του, που τον συνοδεύουν.
Κατά τα άλλα, οι πολιτικοί και κοινωνικοί προβληματισμοί που ανέφερες για μένα ήταν στην ταινία στη χειρότερη περίπτωση ανύπαρκτοι και στην καλύτερη ιδωμένοι από μια απαράδεκτα ανάλαφρη, επιφανειακή και ανώριμη οπτική γωνία. Τόσο ανώριμη όσο και η ηρωίδα. Όπως όμως έχω ξαναπεί, η υιοθέτηση της οπτικής γωνίας της ηρωίδας για μένα δεν αποτελεί δικαιολογία, διότι είναι τουλάχιστον επικίνδυνο τόσο σοβαρά θέματα να γίνονται στο όνομα μιας παιδικής αφέλειας αντικείμενο μιας τόσο επιπόλαιης πραγμάτευσης.
Επίσης, το άλλο μου μεγάλο πρόβλημα ήταν οι ανακολουθίες της ιστορίας. Χαρακτήρες που δεν έπειθαν, σχεδόν καρικατούρες, όπως η εντελώς αποκομμένη από το κοινωνικό της περιβάλλον γιαγιά (παρά τις συντηρητικές συνθήκες υπό τις οποίες μεγάλωσε) και οι ακραίοι τύποι που συναντά η μικρή στη Βιέννη.Και συνθήκες ζωής που δεν αντανακλούν το δράμα των ανθρώπων στο σύγχρονο Ιράν, γιατί αυτό που σκιαγραφείται (και πάλι, μόνο σκιαγραφείται, χωρίς εμβάθυνση) είναι η ζωή μιας πλούσιας οικογένειας που σχεδόν μένει ανέγγιχτη από τα εναλλασσόμενα απολυταρχικά καθεστώτα.
Όπως διαπιστώνεις, δεν με έπεισες :-). Θα βαθμολογούσα με άριστα την καλλιτεχνική αξία, αλλά με 5 το περιεχόμενο...
Πιθανώς υπάρχουν spoilers στο κείμενο παρακάτω - μη συνεχίζετε αν δεν έχετε ήδη δει την ταινία
Το Ιράν δεν ήταν μια ακραία μουσουλμανική χώρα πριν την ισλαμική επανάσταση (ούτε και μετά έγινε ακραία άλλωστε - σιίτες γαρ), οπότε και η γιαγιά ήταν μια ανάλογης αισθητικής και ηθικής γιαγιά δυτικής κοινωνίας όπως η δική μας, πληθωρική Λωξάνδρα μου θύμισε. Είχα γνωρίσει 2 πολιτικούς πρόσφυγες - μετανάστες στην Αθήνα από το Ιράν και μου είχαν περιγράψει ότι η ζωή τους πριν την επανάσταση και τον πόλεμο ήταν κάπως έτσι όπως τα περιέγραφε η ηρωίδα. Δεν υπήρχαν φλουροί ή γυναίκες της επανάστασης, αλλα ηταν όπως κι η Βηρυττός (παρίσι της ανατολής) μια φιλοδυτική ανεκτική (σχετικά) κοινωνία. Πάντως επειδή η ιστορία αυτή είναι αυτοβιογραφική η ηρωίδα νομίζω ξέρει καλύτερα από εμάς, ge, για το πως ζούσαν τότε και τι ήταν η γιαγιά της.
Που βρήκες το τόσο ακραίο στους χαρακτήρες της Βιέννης; λεφτάδες πανκ, γκότθικ έφηβοι ήταν που ψάχνονταν πολιτικά εκ του ασφαλούς με την αναρχία. Προφανώς η μικρή αισθανόταν απόκληρη στη Βιέννη και ως εκ τούτου αυτοί ήταν η φυσιολογική της παρέα. Την καταλαβαίνω απόλυτα και ίσα-ίσα στην κινηματογραφική γλώσσα αυτη η επιλογή φιλων είναι πολύ συνηθισμένη.
Ούτε ανέγγιχτη έμεινε η ζωή της οικογένειας από την αλλαγή από το σάχη στην ισλαμική "επανάσταση".
Ο θείος δολοφονήθηκε, ο πατέρας αν και με βασιλικό αίμα παρέμεινε στο περιθώριο όπως και επί σάχη, τώρα το ότι είχαν λεφτά δεν πολυφαίνεται στην ταινία. Τίθεται το δίλημμα αν θα φύγουν στη Δύση ή όχι και επιλέγουν να μην ξεριζωθούν πληρώνοντας το τίμημα. Αν είχαν λεφτά η μικρή δε θα γύριζε ξεσπιτωμένη από ίδρυμα σε ίδρυμα στη βιέννη, αλλά θα της στέλνανε περισσότερα λεφτά.
Τώρα για το αν η ταινία είχε βάθος ή όχι, θεωρώ ότι είναι καταρχάς υποκειμενικό αυτό, αλλά προσωπικά σπάνια βλέπω τόσο καλογραμμένο σενάριο σε ταινία που να θίγει τόσα πολλά ζητήματα. Δεν αξίζει να τα επαναλάβω, τα είπα όλα στην κριτική μου.
βασικα γω δε μπορω να κρινω την ταινια βαση των κοινωνικων κ πολιτικων της μηνυματων,το χα κανει οταν διαβαζα τα κομιξ που μου χαν προκαλεσει κ εντονοτερα συναισθηματα
αλλα κ παλι ηταν απιστευτη σαν ταινια.τοσο απο αποψη θεματος(λογικο,τα κομιξ ναι απλα απιστευτα) οσο κ απο αποψη μεταφορας τους.
Προσωπικά σε βρίσκω αυστηρό! Εγώ θα έβαζα 11/10! Η καλύτερη που έχω δει φέτος μαζί με το Lust, Caution!
Simera molis katafera epitelous kai tin eida. Pragmatika apo tis kalyteres ki artioteres tainies fetos. Mazi me to "Control" kai to "La Mome", einai apo tis kalyeteres pou exw dei fetos, kai i moni pou pernei dagkwto 10ari!
Δημοσίευση σχολίου