Ο Λύκος της Wall Street (2013) (9 στα 10)

Υπόθεση

Η αληθινή ιστορία του Jordan Belfort, ενός χρηματιστή με σοβαρότατα προβλήματα εθισμού και εξαιρετικό ταλέντο στις πωλήσεις, που τη δεκαετία του 90 ίδρυσε και διηύθυνε τη Stratton Oakmont, τη μεγαλύτερη τότε αμερικανική εταιρία εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών.

Αξιολόγηση
Ο "γερόλυκος" του σινεμά δεν σταματά ποτέ να μας εκπλήσσει. Η νέα ταινία του Martin Scorsese είναι από τις πιο σημαντικές της καριέρας του και από αυτές που νομίζω ότι θα αποτελέσουν σημείο αναφοράς για τις μελλοντικές γενιές. Με δυο λόγια, ο Λύκος της Wall Street μέσω μιας προσωπογραφίας ενός χρηματιστή και της ζωής του μας "μυεί" με υποδειγματικό (και τελείως πολιτικά μη ορθό) κινηματογραφικό "λόγο" στην ουσία της αμερικανικής ψυχής και του λεγόμενου αμερικανικού ονείρου!

Ο,τι λατρεύουμε να μισούμε στην Αμερική (ΗΠΑ) σχολιάζεται εδώ: ο τρόπος λειτουργίας της οικονομίας του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού-καζίνο, οι αμέτρητες ευκαιρίες και η ακαταμάχητη γοητεία του (ιλιγγιωδώς) γρήγορου πλουτισμού, η υπερβολή του νεοπλουτισμού και του αχαλίνωτου καταναλωτισμού, η διαρκής υπέρβαση των ορίων, αλλά και η δυνατότητα όταν πέσεις και γνωρίσεις την απόλυτη καταστροφή να μπορείς να ξανασταθείς όρθιος στα πόδια σου και να γνωρίσεις πάλι την επιτυχία σα να μην τρέχει τίποτα!

Το όραμα αυτό του σκηνοθέτη υπηρετεί πιστά ο αγαπημένος - την τελευταία δεκαετία - "συνοδοιπόρος" του, ο τόσο ταλαντούχος ηθοποιός-χαμαιλέοντας Leonardo di Caprio. Η ερμηνεία του στην ταινία συγκαταλέγεται στις καλύτερες της καριέρας του και θα είναι σκάνδαλο αν δεν κερδίσει άλλη μία υποψηφιότητα για όσκαρ (και επιτέλους ας του δώσει η Ακαδημία ένα βραβείο - το αξίζει όσο κανένας άλλος!). Επί τρεις ώρες ο 40άρης δημοφιλής ηθοποιός δίνει τον καλύτερο εαυτό του και μας χαρίζει μια γεμάτη νεύρο ερμηνεία και έναν χαρακτήρα υστερικό, χαρισματικό, διψασμένο για χρήμα, χωρίς όρια και φρένο, απολύτως παθιασμένο με τη δουλειά του και με την ιδέα να πετύχει, πεπεισμένο ότι κάνει το σωστό ακόμα κι όταν το συνειδητό του τού λέει ότι παρανομεί και πρέπει να σταματήσει. Ο Σκορτσέζε μας "παροτρύνει" να συμπαθήσουμε τον ήρωά του, να δούμε με επιείκια τις παρανομίες του, μην εστιάζοντας σε αυτές αλλά στο χάρισμα, στη λάμψη της προσωπικότητάς του και στις χαριτωμένες "ιδιορρυθμίες" του!

Γιατί διχάζει η ταινία;
Κι εδώ ίσως εδράζεται ένα μικρό πρόβλημα της ταινίας. Πώς είναι δυνατόν να παρουσιάζεται όλη αυτή η αποκρουστική υπερβολή των χρηματιστών της Wall Street και να πηγαίνει χέρι-χέρι με τη ροπή τους στην παρανομία και ταυτόχρονα οι θεατές να διασκεδάζουν και να ταυτίζονται μαζί τους δείχνοντας εν πολλοίς να κατανοούν τα κίνητρά τους; Ο Scorsese πότε δείχνει να καταδικάζει όλο αυτά τα ακραία διαδραματιζόμενα επί οθόνης, αλλά σε στιγμές επίσης μοιάζει να κλείνει το μάτι και σε αυτούς που επικροτούν αυτή τη στάση ζωής. Προσέξτε για παράδειγμα τις σκηνές ηρωοποίησης του πρωταγωνιστή όταν απευθύνεται στους υφισταμένους του, τις σκηνές που εστιάζει στο ανθρώπινο πρόσωπο του ήρωά του και στον κώδικα ηθικής συμπεριφοράς του, καθώς και το κλείσιμο της ταινίας που μοιάζει να λέει στους θεατές ή θα ζείτε μίζερα και φτωχικά ή θα συμμετάσχετε σε αυτό το "άγριο μεθυστικό πάρτι"!

Δεν θα σταθώ στην κριτική όσων σοκάρονται από όσα βλέπουν στην ταινία. Ναι η ταινία έχει άφθονες σκηνές σεξ, υπερκατανάλωσης ναρκωτικών και αλκοόλ. So what?! Μα εδώ βλέπουμε μέχρι και νάνο να πετάει ο πρωταγωνιστής σε τοίχο για να σπάσουν πλάκα οι υπάλληλοί του, σου αντιτείνει κάποιος! Οκ, είπαμε η ταινία δεν είναι πολιτικά ορθή. Όποιος σοκάρεται με τέτοιες εικόνες σε αμερικανική mainstream ταινία - και δη κωμωδία - τότε πρέπει να αποφύγει να πάει να τη δει.  

Επίσης δεν επιθυμώ να σταθώ στο αν η ταινία αποτελεί μια διεισδυτική ματιά στο πώς λειτουργεί ακριβώς ο χρηματοπιστωτικός καπιταλισμός και η οικονομία-καζίνο των αγορών. Νομίζω δεν θέλει να κάνει κάτι τέτοιο ο Scorsese εν προκειμένω. Την ιστορία ενός ιδιαίτερα χαρισματικού, εκκεντρικού και επιτυχημένου ανθρώπου ήθελε να μας διηγηθεί κάνοντας κατά βάση κωμωδία. Κι αυτό το πέτυχε ξεκάθαρα!

Αυτό που θέλω να σχολιάσω, όμως, είναι ότι βγαίνοντας από την αίθουσα και αναλογιζόμενος πόσο πολύ μου άρεσε η ταινία, αισθάνθηκα προς στιγμή τύψεις! Σκέφτηκα "μα καλά, δεν σε αηδίασε αυτή η "σαπίλα" στην καρδιά του καπιταλισμού; Πώς μπορείς να γελάς και να διασκεδάζεις με τα συμπτώματα του "καρκίνου" της οικονομίας-καζίνο του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού, που εξαιτίας του έχει προκληθεί αυτή η τόσο μεγάλη κρίση που σήμερα βιώνουμε;" Και μετά αναθεώρησα αυτή τη σκέψη και κατέληξα στο συμπέρασμα ότι αυτό που γούσταρα εντέλει τόσο στην ταινία είναι η τολμηρή κινηματογράφηση του Scorsese, η δεινότητά του να διηγείται ιστορίες τόσο όμορφα, η ξέφρενη ατμόσφαιρά της ταινίας, το ξεκαρδιστικό γέλιο που βγάζει, η τρέλα κι η υπερβολή του "αμερικανικού ονείρου", η αίσθηση (ελευθερίας;) που σου δίνει ότι μπορείς να κάνεις (έστω και για λίγο) ό,τι θέλεις χωρίς συνέπειες! 

Αναλυτικά περί των διχαστικών σχολίων που έχει προκαλέσει η ταινία μπορείτε να διαβάσετε εδώ. Θα ήθελα όμως να κλείσω αυτή την ανάρτηση με τα λόγια του ίδιου του Scorsese: "Αν [τα διαδραματιζόμενα στην ταινία] εγείρουν την οργή κάποιων ανθρώπων, αυτό θα μπορούσε να είναι ένα καλό πράγμα, επειδή σας κάνει να σκεφτείτε."