Ιανουαρίου 15, 2008

Η δολοφονία του Jesse James από το δειλό Robert Ford (2007) (8 1/2 στα 10)


Εισαγωγή
Υπάρχουν ταινίες που ξέρεις πριν τις δεις τι θα γίνει στο τέλος! Για παράδειγμα στον Τιτανικό, το ομώνυμο πλοίο θα βουλιάξει, στο Pearl Harbor το λιμάνι θα βομβαρδιστεί και ηρωικοί Αμερικανοί θα θυσιαστούν, ενώ στο JFK ο Κένεντι θα δολοφονηθεί άνανδρα! Είναι όμως λίγες οι φορές που το χειρότερο spoiler σε μια ταινία να είναι ο ίδιος ο τίτλος της! Πήγα, λοιπόν, να δω την ταινία χωρίς να ξέρω ποιος είναι ο Jesse James, αλλά με τη βεβαιότητα ότι θα δολοφονηθεί σε κάθε περίπτωση και ότι ο αυτουργός θα είναι κάποιος δειλός, ονόματι Ρόμπερτ Φορντ! Καμιά αγωνία λοιπόν δεν είχα και –πιστέψτε με– δε θα έχετε, φίλες και φίλοι βλέποντας αυτή την ταινία! Στις γραμμές όμως που θα ακολουθήσουν θα προσπαθήσω να σας εξηγήσω γιατί μαγεύτηκα παρά ταύτα τόσο!

Υπόθεση
Ο Jesse James πασίγνωστο – στα όρια του μύθου – ασύλληπτο μέλος της συμμορίας των James που οργάνωνε ληστείες σε τρένα, τράπεζες και χρηματαποστολές στα τέλη του 19ου αιώνα κάπου στον Αμερικανικό νότο αλητεύει, διαφεντεύει, μακελεύει μα ο Χάρος παραμονεύει!

Αξιολόγηση
Παρότι εμείς εδώ, σε αυτήν την πλευρά του Ατλαντικού, μπορεί να μη γνωρίζουμε για το Jesse James, ο σκηνοθέτης επιλέγει να φωτίσει μόνο την τελευταία, μάλλον παρακμιακή, περίοδο της ζωής και δράσης του περιβόητου εγκληματία. Έτσι η ταινία του Andrew Dominik αποκαλύπτοντας ελάχιστα από τα θρυλικά «ανδραγαθήματα» του Jesse James μοιάζει οιονεί sequel της αδημιούργητης «ο βίος κι η πολιτεία του Jesse James»! Παρά όμως αυτήν την εγγενή «αδυναμία» της ταινίας, το τελικό αποτέλεσμα αγγίζει το άριστο! Και εξηγούμαι ευθύς αμέσως.

Σπάνια σε αμερικανική ταινία (συνήθως τα περιμένεις αυτά από τον ασιατικό κινηματογράφο) βλέπεις τόσο ποιητικά δοσμένα τοπία, με εξαιρετική χρωματική παλέτα στις αποχρώσεις του κοκκινοκαφέ του χώματος και του χρυσού των σταχυών, και αφαιρετική σκηνοθεσία που δεν προσπαθεί να εντυπωσιάσει με ολόκληρες κατασκευές από φελιζόλ σπιτιών και σαλούν και παρά ταύτα να δείχνει μια αξιοσημείωτη στυλιστική αυθεντικότητα!

Σπάνια στον αμερικανικό κινηματογράφο οι χαρακτήρες χτίζονται τόσο μεθοδικά όχι βάσει γραμμικής αφήγησης και ως μασημένη τροφή αλλά μέσω των πράξεών τους, των βλεμμάτων τους και των σιωπών τους! (αλήθεια ποιοι χρειάζονταν την επεξηγηματική αφήγηση σε διάφορα σημεία της εξέλιξης της ιστορίας;) Και ταυτόχρονα η δομή της ιστορίας ξεδιπλώνεται περίεργα, με εστίαση σε διαφορετικά πρόσωπα διαδοχικά που κινούνται γύρω από τον άξονα των μελών της συμμορίας και των μεταξύ τους σχέσεων (προκειμένου να φωτιστεί το κεντρικό θέμα, ήτοι η δολοφονία) κι όχι γύρω από ένα Jesse James-Brad Pitt-σούπερσταρ! Και μια μουσική τόσο ατμοσφαιρική, να συναγωνίζεται (ή να συνεισφέρει!) μοναδικά την εξαιρετική φωτογραφία, σκηνοθεσία και εν γένει ατμόσφαιρα της ταινίας!


Αλλά πέρα από τα τεχνικά στοιχεία που είναι όλα άρτια, η ταινία διαθέτει ψυχή και πάθος! Έχει μια εξαιρετική ένταση (δε χάνεται παρά τη μεγάλη διάρκειά της), αναδεικνύει αξίες όπως η τιμή, η συντροφικότητα, η φιλία, και την ίδια στιγμή με τόλμη εξερευνά σκοτεινά μονοπάτια στις σκέψεις και τις καρδιές των ανθρώπων (εκδίκηση και πρόδοσία) πέρα από το απλουστευτικό δίπολο καλού-κακού, βασιζόμενη για να τα πετύχει όλα αυτά σε δύο πολύ εγκεφαλικές ερμηνείες, του εξαιρετικού Casey Affleck στο ρόλο του δολοφόνου Robert Ford και φυσικά του Brad Pitt!

5 σχόλια:

europanos είπε...

Απέφυγα στην ανάρτησή μου να σχολιάσω για το αν ο Ρόμπερτ Φορντ ήταν όντως δειλος γιατί θα έπρεπε να βάλω πολλά spoiler warnings, οπότε αφήνω το Lafkadio κι όποιον άλλο θέλει να σχολιάσει εδώ!

Το μόνο που θα πω είναι ότι βρήκα τον τίτλο της ταινίας παραπλανητικό!

ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΤΕ ΤΑ SPOILER WARNINGS!

theachilles είπε...

Μεγάλο θέμα ανοίγεις με το σχόλιό σου. Το ερώτημα ποιος ήταν τελικά ο δειλός διατρέχει ολόκληρο το φιλμ. Ωστόσο, εγώ θα σταθώ στον υπέροχο Jesse James που έπλασε ο Pitt ως έναν μελαγχολικό άντρα που μοιάζει να δημιουργεί το πεπρωμένο του και να οδηγεί τον εαυτό του στο θάνατο με μια διόλου τυχαία επιλογή δράστη. Συγκλονιστική η σκηνή της δολοφονίας, φοβερή η μουσική και (εδώ θα διαφωνήσω) σπάνιας αξίας voice over με μια αιθέρια αφήγηση κατευθείαν παραπομπή στο σινεμά του Malick με το οποίο τούτο το υπέροχο φιλμ στενά συγγενεύει.

lafkadio είπε...

Προς το παρόν μια ερώτηση, προς Europano, Αχιλλέα και όποιον άλλο: Σε πολλά σημεία της ταινίας το κάδρο κάπως φλούταρε στα άκρα, ειδικά, αν θυμάμαι καλά, σε αναμνήσεις, ή αναφορές στο παρελθόν, με έναν τρόπο που τον βρήκα γοητευτικό και όχι τετριμμένο. Έτσι, όπως γινόταν το "φλουτάρισμα" (δεν μού 'ρχεται καλύτερος όρος), δεν θυμάμαι κάτι αντίστοιχο σε άλλη ταινία. Γινόταν πολύ πετυχημένα! Έχει να σχολιάσει κανείς κάτι επ' αυτού?

europanos είπε...

"Φλούταρε" εννοείς ήταν θολό; Αν ναι, ήταν όντως πανέμορφο τέχνασμα αυτό, το έχω ξαναδεί και σε άλλες ταινίες, αλλά δε μου έρχεται καμμιά τώρα στο νου.

lafkadio είπε...

Τώρα είδα ότι ο Bad Guy το ονομάζει "παραμορφωτικούς φακούς", και δίνει μια ενδιαφέρουσα ερμηνεία στο μπλογκ του... Ρε τι έχω πάθει... Κάθε που έχω deadline για εργασία με πιάνει και βγαίνω μπλογκότσαρκα...