Ιανουαρίου 24, 2011

Κάθε ψέμα κρύβει μια αλήθεια (2009) (8 1/2 στα 10)

Υπόθεση
Ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή ενός διάσημου ψυχιάτρου της Τσεχίας λίγους μήνες πριν τη βράβευσή του από την τσεχική κυβέρνηση στέκεται αφορμή για να έρθουν στην επιφάνεια καλά κρυμμένα μυστικά για δεκαετίες...

Αξιολόγηση
Μπορείς με ένα συγνώμη να εξιλεωθείς για εγκλήματα που έχεις κάνει στο παρελθόν όταν τα έκρυβες επιμελώς για χρόνια; Μπορείς όμως και να κατηγορηθείς για τα ίδια εγκλήματα όταν ουσιαστικά δεν είχες πολλές επιλογές αδύναμος μπροστά στις βουλές ενός απολυταρχικού καθεστώτος; Αυτά είναι τα δύο καίρια ερωτήματα που θέτει η ταινία του Jan Hrebejk, δημιουργού του εξαιρετικού Divided we Fall. Ο σκηνοθέτης αποφεύγει να πάρει μια καθαρή θέση στα ερωτήματα που θέτει, αλλά ούτως ή άλλως οι όποιες απαντήσεις δεν είναι αυτοσκοπός για την ταινία του, καθώς αυτό που πρωτίστως τον ενδιαφέρει είναι η ανάδειξη της ανθρώπινης διάστασης του θέματός του.

Χωρίς να ακολουθεί τις δομές μιας συμβατικής κινηματογραφικής γλώσσας, αλλά χτίζοντας την ιστορία του σα να επρόκειτο για μυθιστόρημα που στις επόμενες σελίδες του ξέρεις ότι θα σου αποκαλύψει κάτι σημαντικό, αλλά έχεις την πολυτέλεια να περιμένεις να σε φτάσει εκεί ο συγγραφέας, ο Hrebejk σου συστήνει πρώτα όλα τα πρόσωπα του δράματος, σου περιγράφει τις ζωές τους και τις αδυναμίες τους και εκεί που νομίζεις ότι έχεις σχηματίσει μια εικόνα, σου αποκαλύπτει ξαφνικά το βασικό μυστικό της ιστορίας του και ανατρέπονται τα πάντα σαν τραπουλόχαρτα!

Το εφιαλτικό πρόσωπο της κομμουνιστικής δικτατορίας του κοντινού παρελθόντος της Ανατολικής Ευρώπης αποδεικνύεται για άλλη μια φορά ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης. Ο σκηνοθέτης θυμίζει οικεία κακά στους συμπατριώτες του και επικοινωνεί σε εμάς, τους θεατές του, τις ανοιχτές πληγές της κοινωνίας του μέσω της ιστορίας μιας οικογένειας που καταρρέει υπό το βάρος του πόνου που βίωσε στο παρελθόν, του πόνου που έθαψε, που έκρυψε και ποτέ δε συζήτησε, για να δει να βγαίνει με βίαιη ορμή στην επιφάνεια χρόνια μετά!


Το Kawasakiho ruze είναι μια ιδιαίτερα αξιόλογη ταινία με δυνατές "αλήθειες", μηνύματα ανθρωπιάς χωρίς καμία διάθεση διδακτισμού! Παρότι δεν έχει την αφηγηματική δύναμη και τη δραματουργική κορύφωση του αριστουργηματικού «οι Ζωές των Άλλων», εντούτοις τα νοήματά της είναι εξίσου - αν όχι παραπάνω - μεστά και συνολικά προσεγγίζει πολύ καλά το θέμα του "lustration" και τις ανθρώπινες διαστάσεις του. Ενδείκνυται για σινεφίλ με πολιτικές ανησυχίες!

3 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Ειλικρινέστατη Πολιτική , Κοινωνική και Ψυχολογική ανάλυση,στις κοινωνίες του πρώην ''Σοσιαλιστικού στρατοπέδου'' [!]. Δεν περιορίζεται στις κοινωνικο- ταξικές διαγνώσεις των ηρώων της. Σκιαγραφεί και τις σημερινές ψυχολογικές συγκρούσεις μέσα στις οικογένειες των Επίσημα τιμώμενων ηρώων του σήμερα, τότε όμως καιροσκόπων και γλοιωδών οργάνων της Κομμουνιστικής τυραννίας. Ο γαμ΄πρός του ήρωα Πάβελ, λ.χ. πέφτει σε εξωπολιτικό πρόβλημα : κερατώνει.Τραυματίζει τη γυναίκα του. Τήν διαπομπεύει με το κινητό σ' όλες τις συγγενείς-φίλους κλπ - [σκηνή του δήθεν αυτοτραυματισμού με το κρυστάλλινο ποτήρι] Εδώ δεν έχουμε αποκατάσταση του ηρωα όπως στο παραπάνω φίλμ.
Η ψυχολογική τραγωδία οφείλεται στον τυραννικό Πάβελ ; Ή στις αμφιβο΄λίες του Λούντεκ-γαμπρού του για το ποιόν της οικογεένειας των πεθερικών του ;
Η στοματική βουλιμία της κόρης τους -μ' εκπληκτικά όμορφα μάτια- που κλέβει όλο γλυκά απ τα σούπερ μάρκετς, καταπιέζοντας μέσα της έτσι την έλλειψη κατανόησης και στοργήςκι ομόνοιας απ' τους νέους γονείς της [;], τί προδίδει ;Παρά τα ειδικώτερα 'περιφερειακά' ψυχικά δράματα που δωρίζει επιπλέον το 'κεντρικό' Πολιτικό δράμα του νάσαι πρώην σπιούνος και συνεργός βασανιστών ;
Η προδοσία του τότε νεαρού φοιτητή-γλύπτη απ' την ερωμένη του που έσπασε μπρός στις πιέσεις του καθεστώτος, η μικροψυχία της, το θάψιμο της ποταπότητας του μεγάλου Ψυχολόγου συζύγου της βαθειά μέσα της, η αυτολογοκρισία της, τα πε΄ριφημα ''μυστικά και ψέμματα΄΄ ενός αντιτύραννου-αντιΚομμουνιστή 'Σπάικ Λή'αποδίδονται με βαρύ υποβλητικό τρόπο. Μ' έγγραφα, με οδυνηρές αναγνώσεις εγγρα΄φων της Ασφάλειας, με μισόλογα, με σπαραχτικές διαμαρτυρίες των παιδιών προς τους λιγόψυχους γονείς τους.


Έξοχο σενάριο.
Υποβλητικώτατη και σκοτεινή σκηνοθεσία. Αντιπαράθεση του θύτη - τσέχος σταλινικός ανακριτής, που -καθώς αφηγείται , δεν κουνά ούτε καν το φρύδι του : τόση η άνεση, η αυτοέπαρση-πεποίθηση για το βάρβαρο έργο του , όταν αφηγείται πώς βασανιζε τα θύματα για ομολογίες...-. Αντιπαράθεση με το θύμα-καλλιτέχνη που μ' όλες τις αδυναμίες του, καταπίνει την οδύνη και τις ταπεινώσεις του με το καλλιτεχνικό έργο.
Αριστοτεχνική η σκηνοθετική καθοδήγηση του '''ήρωα-Ψυχαναλυτή- με -το καθεστώς- και- κατά -του -καθεστώτος''. Επιφανειακά ατάραχος, αποκαταστημένος, τιμημένος, χωρίς τύψεις. Όμως πιό αριστοτεχνική η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ του μέσω των επίσημων Εγγράφων που προδίδουν το κρυμμένο άθλιο ποιόν του . Όσο κι άν στην τιμητική τελετή, θέλει να σκεπάσει τα πάντα μ' έναν απολογητικό και αυτοκριτικό επίλογο. Τά καψίματα από τα βασανιστήρια δεν κρύβονται,


Εκπληκτική, τέλος, η σύνθεση των αντιθέσεων απ' τον σεναριογράφο-ιστορικούς. Χωρίς να διέπεται απ' το ΄πιό εύκολο συναίσθημα του ''ΟΙ ΖΩΕΣ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ'', τίς ευκολώτερες σχετικά αντιθέσεις/σχέσεις εκείνου,με την καθαγιαστική μεταμέλεια του Ασφαλίτη ταγματάρχη, στον Ντόννερσμαρκ. Ως προς αυτα λοιπόν εγώ, την θεωρώ ταινία ανώτερη και ρεαλιστικώτερη απ' τις ''ΖΩΕΣ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ''.

Ειρωνικός ο επίλογος, φαρμακερός , με την αδύναμη ''αυτοκριτική'' του ήρωα. Τό θύμα του, όμως, έχει κρυφά εγκαταλείψει το κάθισμά του, δεν το αγγίζουν, δεν το σπιλώνουν οι ματωμένες κι υβριστικές συγγνώμες των παρασημοφορημένων απατεώνων [Πού, κανονικά, δεν έπρεπε να βραβευτεί με τίποτα..]

Δίδαγμα για την Ε λ λ ά δ α : όπου συνταξιοδοτήθηκανκαι τιμήθηκαν οι συνεργάτες των Γερμανών κατακτητών κι ομολογημένων, εγχωρίας κοπής, Φασιστών, ή και πρόσφατων βασανιστών.
Μόνο η Παπαρήγα εξάλλου σ' όλη τη Γή αποκατέστησε το ...σταλινισμό : Ελλάδα, μιά Βαλκάνια καθυστερημένη κοινωνία των βαρβαροτήτων, των ''μυστικών και ψεμμάτων''.
KOSTAS TRENT

europanos είπε...

Κώστα, τα είπες όλα και με κάλυψες απόλυτα! Συμφωνώ με την ανάλυσή σου και πρόσεξες πράγματα που μου διέφυγαν.

Ανώνυμος είπε...

ενδιαφέρουσες προσεγγίσεις.

Δείτε κι εδώ αν θέλετε cineworld.gr